Çocuğunuzu Kardeşe Hazırlamak
En son güncellendiği tarih: 25 Tem 2019
Aileye yeni bir üyenin katılması büyük bir hadise... Kutlamaya geçmeden önce, zaten çocukları olan
ebeveynler, onlara bu durumu haber vermek ve bu süreçte neler yaşanabileceğini anlatmak için kolları
sıvayacaklar.
Ailenize hamilelik, evlat edinme ya da başka bir yoldan olmak üzere olsun yeni bir evlat gelirken, evin
büyük çocuğuna bu durumu açıklama sürecinde sizlere destek olacak bazı bilgiler vereceğim.
Öncelikle kardeş kararı ebeveynlerin vermesi gereken bir karardır. Ebeveynler kendilerini hazır
hissettiklerinde ve uygun koşullar oluştuğunda, bu sürecin yaşanması çok daha sağlıklı olur.
Evlatları istiyor diye bebek sahibi olmaya karar vermek risklidir. Zira özellikle erken çocukluk
çağındaki çocuklar bugün yoğun şekilde kardeş isterken, gelecekte kardeşe karşı
hissedebilecekleri yoğun duygular neticesinde kardeşi göndermeyi dileyebilirler. Çocukta ‘istedim
oldu, istemediğimde geri gönderebilirim’ yanılsamasını oluşturmamak için en sağlıklısı ebeveynin
duygusal ve fiziksel hazır oluşluğudur.
Annenin hamile olduğu haberini kritik ilk 3 ay geçtikten sonra ve hatta mümkünse bebeğin
cinsiyeti belli olduktan sonra açıklamakta fayda vardır. Bu kritik zamanda beklenmedik bir süreç
yaşanması durumunda çocuğun bu durumu algılaması ve bu süreci yönetmesi güç olabilmektedir.
Öte yandan özellikle küçük çocuklarda zaman mevhumu henüz tam oturmadığı için, bebeğin anne
karnında uzun süre kalmasını anlamlandırmaları güç olur. Çocuklar sıkça kardeşlerinin ne zaman
geleceğini sorgulayabilmektedir.
Kardeş süreciyle ilgili öykü kitaplarından faydalanmak çocukları bu sürece hazırlarken çok
etkilidir. Epsilon Yayınevi’nden çıkan ‘Sıradan Olağanüstü Şeyler’ çocuk psikoloji öykü dizisinde
yer alan ‘Kardeşim Geliyor’ (*) kitabını tam da bu süreç için hazırladım.
Bu süreçte çocuğun sorduğu tüm sorulara yanıt vermek önemlidir. Cevabını vermekte tereddüt
ettiğiniz sorular varsa ‘Bunu araştıracağım ve bulunca yanıtı seninle paylaşacağım’ cevabı
verilebilir.
Eğer çocuğunuz rutin hastane kontrollerinden kaygılanıp, annenin sağlığı ve güvenliğinden endişe
ediyorsa, güvende olduğunuzu ve doktorların gereken her şeyi normal bir şekilde yapacağını
açıklayabilirsiniz.
Çocuğunuzun hayatında köklü değişiklikler yapılacaksa, bu değişimlerin doğumdan önce
yapılmasını tavsiye ederim. Okul değişimi, tuvalet eğitimi, oda değişimi gibi süreçler kardeşin
doğumuyla benzer zamana tekabül ettiğinde, çocuk, kardeşinin gelmesi ve hayatının zorlaşmasını
ilişkilendirebilmektedir.
Kardeşin doğum sürecine çocuğunuzla birlikte hazırlanmak önemlidir. Örneğin bebeğin
dolaplarının birlikte hazırlanması, oyuncaklarının dizilmesi gibi işleri ilk çocuğunuzla birlikte
yapmak, yeni gelecek bebekle olumlu bir bağ kurulmasına vesile olur.
Küçük çocuklar, kardeşlerini doğar doğmaz oyuna hazır şekilde beklemektedir. Bu nedenle
kardeşin bir süre uyuyarak, meme emerek vakit geçireceğini gerçekçi bir şekilde çocuğunuza
açıklamak önemlidir.
Bu süreçte aile fertlerini, yakınlarını ve okulu bilgilendirmek, bu konuda desteklerini almak
önemlidir.
Kardeş için çocuğunuzun eski eşyaları kullanılacaksa, çocuğun rızasını almak önemlidir:
“Kardeşine senin yatağını vermek istiyoruz, sana da daha büyük yatak almayı düşünüyoruz” gibi
bir açıklama yapıp çocuğun onayını almak gerekir.
Kardeş doğumundan önce büyük çocukla birlikte doğum simülasyon oyunları, kardeş geldiğinde
evdeki düzeni canlandıran yönlendirilmiş ve yönlendirilmemiş oyunlar oynamak çocuğunuzun
sürece hazırlanmasında çok etkili olacaktır.
Kardeşinin doğumu esnasında, çocukla ilgilenecek bir yetişkin bulunması önemlidir. Anne
hastanede kalacaksa, evde kalan çocukla etkinlikler yapmak, oyun oynamak, ailenin yokluğundan
dolayı oluşabilecek kaygıyı azaltacaktır.
Büyük çocuğa sıkça ‘Sen artık ağabeysin, ablasın’ gibi söylemlerden kaçınmak gereklidir.
Büyümeye zaman zaman atıfta bulunabilir. Hatta ağabeylik/ablalık partileri ve ritüelleri de
yapılabilir. Fakat büyük çocuğun da henüz çocuk olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Gereğinden
erken vakitte çocuğu büyütmek haksızlıktır.
Kardeş doğduğunda büyük çocuk hastaneye ziyarete gidecekse, ilk karşılaşmada anne ve bebeği
çok yakın görmemesinde fayda vardır. İlk karşılaşma anı çok önemlidir. Bu esnada annenin büyük
çocukla özel olarak ilgilenmesi, onu özlediğini ifade etmesini tavsiye ederim.
Ebeveynlerin yedek hediyeler temin etmesi gerekebilir. Genelde bebeği görmeye gelen misafirler
bebeğe hediye getirmektedir. Bu durum da büyük çocuğu olumsuz etkileyebilmektedir.
Dolayısıyla yedeklere başvurmak süreci kolaylaştıracaktır.
Bebek doğumundan önce ailenin genel kuralları ve davranışları ne ise, bebekten sonra da benzer
süreçlerin devam etmesi önemlidir.
Kardeş doğumundan sonra her iki çocukla da bire bir vakit geçirmek önemlidir: Baba kız, baba
oğul vakti gibi. Böylece çocuklar sevgilerini ve ilgilerini paylaşan biri olmadan da ebeveynleriyle
vakit geçirebilecektir.