Çocuğunuzu Kardeşe Hazırlamak

Aileye yeni bir üyenin katılması büyük bir hadise... Kutlamaya geçmeden önce, zaten çocukları olan

ebeveynler, onlara bu durumu haber vermek ve bu süreçte neler yaşanabileceğini anlatmak için kolları

sıvayacaklar.

Ailenize hamilelik, evlat edinme ya da başka bir yoldan olmak üzere olsun yeni bir evlat gelirken, evin

büyük çocuğuna bu durumu açıklama sürecinde sizlere destek olacak bazı bilgiler vereceğim.

 Öncelikle kardeş kararı ebeveynlerin vermesi gereken bir karardır. Ebeveynler kendilerini hazır

hissettiklerinde ve uygun koşullar oluştuğunda, bu sürecin yaşanması çok daha sağlıklı olur.

Evlatları istiyor diye bebek sahibi olmaya karar vermek risklidir. Zira özellikle erken çocukluk

çağındaki çocuklar bugün yoğun şekilde kardeş isterken, gelecekte kardeşe karşı

hissedebilecekleri yoğun duygular neticesinde kardeşi göndermeyi dileyebilirler. Çocukta ‘istedim

oldu, istemediğimde geri gönderebilirim’ yanılsamasını oluşturmamak için en sağlıklısı ebeveynin

duygusal ve fiziksel hazır oluşluğudur.

 Annenin hamile olduğu haberini kritik ilk 3 ay geçtikten sonra ve hatta mümkünse bebeğin

cinsiyeti belli olduktan sonra açıklamakta fayda vardır. Bu kritik zamanda beklenmedik bir süreç

yaşanması durumunda çocuğun bu durumu algılaması ve bu süreci yönetmesi güç olabilmektedir.

Öte yandan özellikle küçük çocuklarda zaman mevhumu henüz tam oturmadığı için, bebeğin anne

karnında uzun süre kalmasını anlamlandırmaları güç olur. Çocuklar sıkça kardeşlerinin ne zaman

geleceğini sorgulayabilmektedir.

 Kardeş süreciyle ilgili öykü kitaplarından faydalanmak çocukları bu sürece hazırlarken çok

etkilidir. Epsilon Yayınevi’nden çıkan ‘Sıradan Olağanüstü Şeyler’ çocuk psikoloji öykü dizisinde

yer alan ‘Kardeşim Geliyor’ (*) kitabını tam da bu süreç için hazırladım.

 Bu süreçte çocuğun sorduğu tüm sorulara yanıt vermek önemlidir. Cevabını vermekte tereddüt

ettiğiniz sorular varsa ‘Bunu araştıracağım ve bulunca yanıtı seninle paylaşacağım’ cevabı

verilebilir.

 Eğer çocuğunuz rutin hastane kontrollerinden kaygılanıp, annenin sağlığı ve güvenliğinden endişe

ediyorsa, güvende olduğunuzu ve doktorların gereken her şeyi normal bir şekilde yapacağını

açıklayabilirsiniz.

 Çocuğunuzun hayatında köklü değişiklikler yapılacaksa, bu değişimlerin doğumdan önce

yapılmasını tavsiye ederim. Okul değişimi, tuvalet eğitimi, oda değişimi gibi süreçler kardeşin

doğumuyla benzer zamana tekabül ettiğinde, çocuk, kardeşinin gelmesi ve hayatının zorlaşmasını

ilişkilendirebilmektedir.

 Kardeşin doğum sürecine çocuğunuzla birlikte hazırlanmak önemlidir. Örneğin bebeğin

dolaplarının birlikte hazırlanması, oyuncaklarının dizilmesi gibi işleri ilk çocuğunuzla birlikte

yapmak, yeni gelecek bebekle olumlu bir bağ kurulmasına vesile olur.

 Küçük çocuklar, kardeşlerini doğar doğmaz oyuna hazır şekilde beklemektedir. Bu nedenle

kardeşin bir süre uyuyarak, meme emerek vakit geçireceğini gerçekçi bir şekilde çocuğunuza

açıklamak önemlidir.

 Bu süreçte aile fertlerini, yakınlarını ve okulu bilgilendirmek, bu konuda desteklerini almak

önemlidir.

 Kardeş için çocuğunuzun eski eşyaları kullanılacaksa, çocuğun rızasını almak önemlidir:

“Kardeşine senin yatağını vermek istiyoruz, sana da daha büyük yatak almayı düşünüyoruz” gibi

bir açıklama yapıp çocuğun onayını almak gerekir.

 Kardeş doğumundan önce büyük çocukla birlikte doğum simülasyon oyunları, kardeş geldiğinde

evdeki düzeni canlandıran yönlendirilmiş ve yönlendirilmemiş oyunlar oynamak çocuğunuzun

sürece hazırlanmasında çok etkili olacaktır.

 Kardeşinin doğumu esnasında, çocukla ilgilenecek bir yetişkin bulunması önemlidir. Anne

hastanede kalacaksa, evde kalan çocukla etkinlikler yapmak, oyun oynamak, ailenin yokluğundan

dolayı oluşabilecek kaygıyı azaltacaktır.

 Büyük çocuğa sıkça ‘Sen artık ağabeysin, ablasın’ gibi söylemlerden kaçınmak gereklidir.

Büyümeye zaman zaman atıfta bulunabilir. Hatta ağabeylik/ablalık partileri ve ritüelleri de

yapılabilir. Fakat büyük çocuğun da henüz çocuk olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Gereğinden

erken vakitte çocuğu büyütmek haksızlıktır.

 Kardeş doğduğunda büyük çocuk hastaneye ziyarete gidecekse, ilk karşılaşmada anne ve bebeği

çok yakın görmemesinde fayda vardır. İlk karşılaşma anı çok önemlidir. Bu esnada annenin büyük

çocukla özel olarak ilgilenmesi, onu özlediğini ifade etmesini tavsiye ederim.

 Ebeveynlerin yedek hediyeler temin etmesi gerekebilir. Genelde bebeği görmeye gelen misafirler

bebeğe hediye getirmektedir. Bu durum da büyük çocuğu olumsuz etkileyebilmektedir.

Dolayısıyla yedeklere başvurmak süreci kolaylaştıracaktır.

 Bebek doğumundan önce ailenin genel kuralları ve davranışları ne ise, bebekten sonra da benzer

süreçlerin devam etmesi önemlidir.

 Kardeş doğumundan sonra her iki çocukla da bire bir vakit geçirmek önemlidir: Baba kız, baba

oğul vakti gibi. Böylece çocuklar sevgilerini ve ilgilerini paylaşan biri olmadan da ebeveynleriyle

vakit geçirebilecektir.